Alınan para piyasası tedbirleri ile kurlardaki manipülatif ataklar bastırıldı. Ama borsa kurların ciddi geri gelmesine rağmen tam tersi ciddi bir düşüş yaşadı neden? Çünkü dedim ya , kurlardaki yaratılan panik ile beslenen manipülasyon bastırıldı. Swap işlemlerinde limitlerin düşürülmesi ve diğer parasal tedbirler sayesinde kur oyunu bozuldu.
Lakin borsa düşüyor. Çünkü borsa rahip Brunson konusu ile ilgili gelişmelerden ve sözde en büyük müttefikimiz ama son dönem eşkiya tedbirler uygulayarak bizi müstemleke gibi gören ABD'nin tehditlerinden korktuğu için negatif ayrışıyor.
ABD dün yine rahip serbest kalmazsa yeni yaptırımlarımız hazır diye tehdit etti. Uzun bir bayram dönemine girildiği için de, yatırımcılar bu uzun dönemde acaba ABD'nin yeni yaptırımları mı gelecek diye korkup, nakite dönmek ve bayramda huzurlu tatil yapmak isteyebilirler. İşte bu korku ile yapılan satışlar zaten ciddi iskonto içeren hisselerin daha da düşmesine neden oluyor. Bu düşüşler de kredi kullanan yatırımcıların öz kaynak sorunlarını ortaya çıkartıyor. Öz kaynak sınırlarına gelen yatırımcılar bu nedenle en dip dediğimiz fiyatlardan mecburi öz kaynak tamamlama satışlarına yöneliyorlar. Yani kısır bir döngü borsanın dün yaşadığı gibi düşmesine neden oluyor.
Tabii bu düşüşü üç gün önceden tetikleyen, çarşamba günü iyice baskılayan, dün de devam eden tek bir kurum üzerinden gelen satışlar asıl etken oldu. Bu net satış baskısı fiyatları düşürdükçe, yukarıda yazdığım diğer korkular pekişip yatırımcılarda negatif algı davranışlarına neden oluyor.
Tekrar ediyorum, hisseler hemen hemen büyük çoğunluğunda ciddi iskontolar içeriyorlar. Ama Dün paylaştığım ikinci beklenti yazımın içeriğinde yer alan ABD'nin ne niyette olduğuna göre borsamız bundan sonraki yönünü belirleyecektir. Maalesef şu an bilanço gerekleri yüzünden düşüşler yaşanmıyor. O nedenle elinizdeki belki bir iki hisse kendine özel düşüyor olsa da, hisselerin geneli ABD ile ilgili ilişkilerin akıbetinden korkanlar nedeniyle düşüyorlar. Bu yüzden devamında şu olur bu olur diyemiyorum.
BİST çok ciddi bir alım seviyesinde. Lakin eğer ABD tehditlerindeki gibi yeni yaptırımları devreye sokacak olursa ve bu yaptırımlar vergi ve ambargo içeren yöntemlerden ziyade finansal boyut içeren cezalar ya da yasaklar olursa, o zaman BİST'in ayarı kaçar. Yabancı fonlar bu işten rahatsız olup, bir süre uzak duralım demeye kalkmaları halinde BİST dün indiğimiz ciddi desteğini de kırmaya kalkışabilir.
İşte ABD'nin niyetini az çok görüyor olsamda, bu niyeti nereye kadar götürebileceğini zamanlamalar ve boyut olarak tahmin edemiyorum. İşte bu nedenle hiç bir şey olmaz, rahip bugün yarın bırakılır diyenleriniz çok cazip olan bu endeks ve hisse seviyelerinden yeni alımları yapabilirler. Ama eğer üst mahkeme rahip konusunda yine ret kararı verirse, ABD tehditlerindeki yeni yaptırımları uygulayacak diye düşünüyorum. Bu yüzden çok cazip olan bu seviyeleri şimdilik izlemekle yetineceğim.
Bilmenizi isterim ki, borsa düşerse ekonomik sebeplerle düşmeyecek. Aynı kurlardaki manipülatif yükselişte olduğu gibi, borsa dışı siyasi etkenlerin etkisi ile düşecektir. Yani elinde hisselerle yakalanmış olanlarınız, paniklemeden geri çekilip izleyerek bu ortamdan bir süre sonra yine çıkarlar. Lakin panik yapıp satanlar, bir anda siyasi sorunlar çözülmeye gidecek olursa, sattıkları ile kalır, zararları baki olur.
Kararlarınızı verirken, işin siyasi boyutunun etkilerini göz önünde tutunuz. ABD'nin niyeti dünkü yazımda dikkat çektiğim gibi gerilimi devamlı tırmandırarak, ne yaparsak yapalım bize arka arkaya yeni yaptırımlarla baskı kurup ekonomimizi çökertmek, finansal kriz dalgası yaratmak ise, bunun tüm piyasalara yansıması kötü olur. Ama geçici olarak yaratacağı bu görüntü hiç bir şekilde hükümete karşı bir halk hareketine dönüşmez. Tam tersi, ABD'nin bu fütursuz davranışlarını gören iktidarı sevmeyenler bile, mevcut iktidarın ve cumhurbaşkanımızın yanında yer alır.
Olayın boyutu öyle basit tahminlerle strateji kuramayacağım boyutlarda olduğu için, ben izlemede kalacağım. Dediğim gibi, bu fiyatların ya da olası daha da düşecek fiyatların kötü bilançolar nedeniyle olmadığını ya da olmayacağını biliniz.
Hepiniz şimdiden iyi bir hafta sonu ve tatile gideceklere de iyi bayramlar dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_