Seçimlere artık çok az kaldı. Hiç beklenmeyen bir anda alınan erken seçim kararı gibi, ittifak ile seçime gidilmesi kararı da piyasalar üzerinde ciddi etkiler yarattı. Fiyatlar şirketlerin mevcut bilançolarına ya da olası gelecek bilançolarına göre değil de, içinde bulunduğumuz ortamın yaratılan algılarına, korkularına ve psikolojik etkilerine göre oluşmuş durumda.
Nihayetinde 16 yıldır tek başına süren bir iktidarın olası değişmesi riski de fiyatlanmanın içine girmiş oldu. Tümden değişim, kısmi değişim ya da aynı şekilde devam etmesi ihtimallerinin olası yansımaları borsa üzerinde mevcut fiyatlamaları oluşturdu. Belki de seçimden yeni bir seçim çıkar mı diye bile beklentiler var. İşte bu ve diğer tüm belirsizliklerimiz nedeniyle hisselerde beklentilerimizin tersine çok ciddi düşük değerler görüyoruz.
Bu fiyatların çok iskontolu olduğu görüşümü koruyorum. Sahip olunan fiyat kazançlara rağmen indiğimiz seviyeler, 2009 mortgage krizi esnasındaki fiyat kazanç örneklerine denk geliyor. Ama o zaman dünya tümden bir mortgage krizine girmek üzere idi. Şimdi ise, belki dünya ticaret savaşı korkuları var ama en azından dünya ekonomisi ve dış talep, 2009'dan çok daha iyi ve dinamik durumda. Şu an ülkemize özel sıkıntılar nedeniyle bu fiyatlamaları biraz da psikolojik etkiler nedeniyle yaşıyoruz.
Seçim sonuçlarına göre ekstra düşüşler görülebileceği gibi, çok hızlı toparlanmalar da görülebilir. En önemli etken güvendir. Eğer seçimlerden sonra erozyona uğramış olan güven yeniden tesis edilecek olursa, yerli yabancı yatırımcıların çok hızlı piyasalara geri döndüğünü görebiliriz. Hatta seçimlerin hemen öncesinde de benzer tepkiler yaşanabilir.
Kısacası, piyasaya olan güvenin yeniden geri geleceği bir seçim sonucu görülecek olursa, hisselerin genelinde %20 ile % 40 arası toparlanma çok hızlı yaşanabilir. İşte burada önemli bir yatırım kararı vermek gerekebilir! O da elinizde bulunan hisse ya da hisseler eğer öncelikli yükseliş tepkisini sert verenlerden olurlarsa, bu esnada benzer şekilde yüksek beklentili olmasına rağmen, ciddi düşük değerlere düşmüş ve halen orada duran tepki vermemiş hisseler bulunuyorsa, bu hisselerin beklentilerinde değişiklik olmadıysa, parite fırsatları çıkacaktır.
Yani elinizde düşmüş ama bir anda sert tepki ile maliyetinizin altında kalsa da ciddi bir oranda geri toparlanmış hisslerinizi, yine beklentisi yüksek ama ciddi düşük seviye inmesine rağmen, henüz tepki vermemiş diğer hisseler ile değiştirmek doğru bir parite kararı olabilir. Belki aynı hisse bir kerede % 40-%50 kesintisiz yükseliş yaşayamaz ama, arka arkaya iki ayrı hissede % 20 - %30 yükseliş size toplamda % 50 - % 60 geri toparlanmayı çok hızlı yaşatabilir. Böylece 2.5 ayda uğradığınız kayıplarınızdan bir hafta içinde çıkma imkanı bulursunuz. Sonra da yeniden yolunuza devam edersiniz.
Evet böyle imkanların olacağı bir dönemdeyiz. Ama aynı şekilde beklentileri daha da bozacak bir seçim sonucu görecek olursak, o zaman da ekstra düşüşleri görme riskimizin de olduğunun bilinmesini istiyorum.
Yapılan tahmin ve stratejiler sonrasında, ülkeyi yönetenlerin yaptıkları doğrular ile, yapmamaları gereken yanlışlar yüzünden bir çok beklenti değişebileceği gibi, gerçekleşmesi de ötelenebilir. Bunları hiç bir zaman göz ardı etmemek gerekir. Çünkü bizler gibi görüşlerini paylaşan insanlar, yönetenlerin ve karar verenlerin yanlış yapacakları beklentilerine göre değil, yapması gereken doğrulara göre tahminlerde bulunurlar. Doğalı budur. Çünkü iktidara gelenlerin doğruları yapması beklenir.
İşte tüm bu konuları da içeren geçmiş iki yazımı yeniden hatırlatmakta yarar görüyorum! Eski yeni üyeler dahil, sizlerden ricam; lütfen uzun diyerek yazıları okumaktan kaçınmayınız. Ya da sonra okurum diye geriye atmayınız. Çünkü içeriklerinin zaman önceliği olabilir.
''05/09/2013 Borsada Fiyat Oluşumu!''
Umarım en kısa sürede her şey yeniden güzel olur!
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_