Piyasalar Neden Durulmuyor?
Öncelikle bir erken seçim sürecindeyiz. Hatta bu seçim sonrasında ciddi bir sistem değişimi olacak. Parlamenter sistemden, cumhurbaşkanlığı yönetim sistemine(aslında buna biz de başkanlık desek çok daha kısa ve anlaşılır olur) geçeceğiz. Başbakan ve hükümeti kalkacak. Cumhurbaşkanı ve artık kabinesi mi denir, yönetim kadrosu mu denir o ekip iş başı yapacak.
Cumhurbaşkanı khk ile çok geniş yetkilere sahip olacak. Kamu bürokratlarının çoğu cumhurbaşkanı ile değişecek. Daha bunun gibi bir çok siyasi yenilik göreceğiz.
TCMB'nın Özerk Yapısı Son Mu Buluyor?
Cumhurbaşkanımız İngiltere seyahati esnasında yaptığı bir açıklamada, faizlere karşı olduğunu, her belanın sebebinin faizler olduğunu tekrarlayarak, seçimlerden sonra kendisinin seçilmesi halinde, faiz konusunda zaferle çıkacağını, bazı şeylerin değişeceğini söyledi. Oran ve şeklinin çok farklı olacağı gibi henüz tam net olmayan açıklamalarda bulundu.
Cuma günü BİST yükseliyorken gelen bu açıklamalar sonrasında, piyasa bir anda bozuldu. Kurlar hızla yükselmeye başlarken, borsa ve hisselerde de hızlı düşüşler başladı.
Piyasanın ekstra bir faiz artışı beklentisi olduğu çok açık. Piyasa TCMB'nı faiz artışı ve sadeleştirme yapmaya zorluyor. Geçen hafta ani yapılan Beştepe toplantısı ve bir gün sonra bürokratların yine benzer bir toplantı yapması sonrası, 150-200 puan civarı bir faiz artışı yapılacağı beklentisi iyice arttı. Hatta bunun için 7 Haziran PPK toplantısı bile beklenmeyecek diye düşünülüyordu. Bu beklenti ile kurlar gevşerken, BİST de yükseliş yaşamıştı. Cumhurbaşkanımızın faiz konusundaki açıklamaları ortamı tersine çevirdi.
Bu açıklamalar sonrasında faiz artışı olmayacak diye düşünen piyasa hemen tahvil faizlerini ve kurları yukarı çekmeye başladı. Türkiye'nin risk priminde ciddi artışlar oldu. Tabii kurlar da aynı şekilde yeni rekorlar deniyor. Bu sefer Dolar değil de, Euro daha yüksek bir atak yaptı.
Peki şimdi soru şu! Cumhurbaşkanlığı seçim sistemi ile yapılacak ilk seçimlerden, cumhurbaşkanı Erdoğan galip çıkarsa, acaba TCMB'nın özerkliği son mu bulacak? TCMB Kemal Derviş'in getirdiği özerklikliği terkedip, yine 2001 öncesi gibi siyasi otoriteye mi bağlanacak?
Cumhurbaşkanımızın son açıklamaları bu yönde bir kafa karışıklığı yaratmış durumda. Bu nedenle de TCMB seçimlere kadar faiz artışı yapamaz diyerek yeniden kurlar yukarı çekiliyor. Maalesef bu restleşme ekonomiyi ve piyasaları alt üst ediyor.
TCMB'nın özerkliği kaldırılırsa ne olur?
İşte piyasa için en önemli soru bu! Böyle bir karar çıkarsa ne olur? Görüyorsunuz ki, faiz artışı yapılmadıkça, mevduat faizleri ve tahvil faizleri yükselirken, kurlar da yeni zirve denemeleri yapıyor. Bu ortamda konut kredileri ise kamu bankalarının öncülüğünde % 0.98'e indirildi. Bankaların topladığı mevduatların faizleri bile konut kredisi faizlerinden yüksek iken, % 0.98 kredi faizi ne denli gerçekçi?
İşte bu tablo nedeniyle piyasalarda yeniden bozulmalar görüyoruz. Yeni haftaya da bu bozulmanın devamı ile başlanacak diye düşünüyorum.
TCMB'nın özerkliği kaldırılır, mevduat ve kredi fazileri talimat ile düşürülecek olursa, bunun karşılığında çok sert bir kur atağı ve tahvil faizlerinde de aynı sertlikte yükseliş yaşanır diye düşünüyorum. Faiz ve enflasyon konusunu ilk işlemeye başladığımız günlerde(birkaç yıl önce), enflasyonun düşürülmesi için faizlerin düşük, kurların ise gerçekçi olmasının gerektiğini, ama bu durum esnasında kurlarda yaşanacak artışların enflasyona neden olacağını, bunun birkaç yıl için göze alınacağının halka izah edilmesi gerektiğini yazıyordum. Maalesef bu yapılmadığı için, kontrolsüz bir piyasa görünümü veriyoruz. Kaldı ki, bundan zonra bu izahın da anlamı kalmadı. Çünkü benim bunların yapılmasını söylediğim zamanlarda Dolar kuru 2,70 civarlarında idi.
Şimdi özerkliğin kaldırılması gibi bir karar çıkacak olursa, kurlar çok daha ciddi yeni bir yükseliş daha yaşarlar. Tüm değerlerimiz yabancılar için kelepir ötesi fiyatlara inmiş olur. Aynı zamanda esktra artacak olan tahvil faizleri sayesinde de, yabancı zirvelerin de zirvesinden dövizini bozarak, inanılmaz bir tahvil faizi ve kendi parasına göre kelepir ötesi hisse fiyatları ile ülke kaynaklarımızı kendilerine doğru transfer etmiş olurlar.
Yazık bu kadar kontrolsüz gelişmeleri yaşıyor olmamız çok yazık diyorum. Umarım ben yanılıyorumdur ve herşey kontrol altında oluyordur. Bu dediklerim yaşanmadan en kısa sürede TL yeniden değerlenmeye başlar ve piyasalarımıza güven geri gelir.
Cari Açık Verisi Açıklanacak!
10:00'da cari denge verisini duyacağız. Yani bu ortamda iyi bir veri gelmesini beklemiyorum. Bakalım veri bizi mahçup edecek mi?
Trump ZTE Konusunda Geri Adım Mı Atıyor?
Tek iyi gelişme, ABD başkanı Trump'ın Çinli ZTE firmasına verilen 7 yıllık ticaret yasağı konusunda yumuşak açıklamalarda bulunması oldu. Bu konuda yeniden ticaretin başlayacağını düşündüğünü söyleyen Trump sonrasında, uzlaşma yolu bulunacağı yönünde beklentiler yükselmiş durumda. ZTE'nin Türkiye'deki iştiraki Netaş açısından konu bizi de ilgilendiriyor.
Bugün BİST için olumsuz bir başlangıç yapabiliriz ama yukarıdaki gelişme nedeniyle Netas pozitif ayrışma yapabilir. Ama maalesef gördüğünüz gibi siyasi açıklamalar nedeniyle piyasalarımız bir anda bozuluyor. Bu nedenle her yeni alım sonrası yeniden kayıplar yaşıyoruz. Seçimlere kadar izlemede kalmak daha mı doğru olacak bilemiyorum.
Hepinize iyi bir hafta diliyorum.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_