Referandum sonrası için görüşlerimi detaylı bir şekilde izah ettim. Artık sandık sonuçlarını bekleyeceğiz. Nihayetinde bizim görüşlerimiz sadece kişisel tahminlerden ibaret. Sandık sonuçları ise kesin değerler olacak.
Evet Sonrası Gelişmeler!
İdam ve AB Müzakereleri;
Evet çıkarsa kısmen BİST yüksek açılabilir ama kalıcı bir yükseliş trendi yaşanmasını beklemiyorum. Çünkü Cumhurbaşkanımızın ifadelerine bakarsak, idam ve AB müzakereleri konularında yeni gelişmeler yaşanabilir. Bu gelişmeler AB ile ilişkilerimizi daha da açmaza sokacak türden olursa, bu yabancı fonların satışlarının artmasına neden olabilir. Ama AB ile ilişkiler yeniden yeşermeye başlarsa o zaman da yabancı alımlarının yeniden arttığını görebiliriz. Açıkçası siyasilerin açıklamalarından ilişkilerde yeni gerilimlerin yaşanabileceği riskini daha yüksek görüyorum.
Kur ve Faiz Düşecektir!
Olası bir evet halinde ilk anda Dolar kurunda 3,66 ve 3,55 seviyelerine doğru hızlı bir düşüş yaşanabilir. Aynı zamanda faizlerde de düşüş yaşanmasını beklerim. Faiz ve kurlardaki gevşemenin devamının gelip gelmeyeceği, başkanlık sonrası AB müzakereleri ve idam gibi konulardaki gelişmelere dayalı olarak değişkenlik gösterecektir.
Erken Seçim;
Referandum sonucundan evet çıkması halinde, yeni anayasanın yürürlüğe gireceği 2019 yılına kadar beklenmeyip, en geç 2018 yılı içinde erken bir seçim ile başkanlık yürürlüğe sokulmak istenebilir. Erken seçim kararının erken açıklanması BİST için satış baskısı yaratacak bir gelişmedir. 2014 yılından beri seçimlerle boğuşuyoruz. Yeni bir seçim daha gündeme gelirse, ekonomik önceliklerin yine rafa kalkması demek olur ki, bu durum fonlar ve borsa yatırımcıları tarafından olumlu karşılanmayabilir.
Ama Evet sonrası yaşanacak yeni bir seçimin riski sadece ekonomik önceliklerin geri atılması açısından bir risktir. Yoksa siyasi bir belirsizlik içermeyecektir. O nedenle olumsuz etkisi hayır sonrası bir erken seçimden daha az olur.
Hayır Sonrası Gelişmeler!
Erken Seçim;
Hayır oylarının oranını sınırda olursa, yeni bir erken seçim kararı çıkması ihtimalini daha yüksek bulurum. Çünkü referandumda sınırda bir hayır üstünlüğü olsa da, yeni bir seçimde Ak Parti'nin anayasal çoğunluğu almasına engel olmaz. Bu nedenle başkanlık sistemine mecliste geçiş için yeni bir seçim tercih edilebilir.
Hayır oyları yüksek oranda olursa, o zaman siyasi gerilimler ve ekonomik sıkıntılar giderilmeden yeni bir seçime gitmek riskli olur. Hatta yeni bir seçimde mevcut oyları almak da riskli görüleceği için yüksek hayır çıkması halinde erken seçim arayışları en azından bir süreliğine rafa kalkacaktır.
Hayır sonucu sonrası alınacak bir erken seçim, yüksek oranlı belirsizlik yaratacağı için piyasalar açısından olumsuz baskıları arttıracak gelişme olur. BİST daha derin bir düzeltmeye gider.
Siyasi Gerilimler Artabilir!
Eğer hayır sonucu çıkarsa ve cumhurbaşkanımız buna rağmen tarafsızlığını korumaz ise, MHP dahil, muhalif partilerden cumhurbaşkanının yetkileri gündeme taşınabilir. Bu süreç siyasetin ve bölünmüşlüğün en yüksek olacağı sıkıntılı bir dönem yaratır. BİST, faiz ve ekonomi için en olumsuz ortamı yaratabilir.
Kur ve Faiz Yükselişi Görülebilir!
Hayır sonucu çıkarsa, geçici de olsa 3,78 direnci kırılıp, sırası ile 3,80 - 3,84 - 3,87 seviyelerine doğru yeni bir Dolar yükselişi görülebilir. Olası bu yükseliş halinde faizler de olumsuz etkilenecektir. Hatta TCMB mecburi bir faiz yükselişi kararı alabilir. Faizlerde olası yükseliş inşaat sektörü dahil bir çok sektör için ciddi risk yaratacaktır.
İster Evet, ister Hayır sonucu çıksın, sonrasında en büyük öncelik ekonomi ve yapısal reformlar olmalıdır. Eğer yapısal reform ve ekonomi en kısa sürede öncelikli duruma getirilirse, her iki sonucun da olası risklerinin zararı sınırlı kalır. Ama bu önceliği görmemeye devam edersek, şu günlerdeki yükselen borsa fiyatlarını mumla ararız.
ABD-Rusya Gerilimi!
Suriye ve Kuzey Kore konusunda yapılan karşılıklı açıklamalar bir anda dünya gündeminin gerilmesine neden olmuş görülüyor. Tabii böyle zamanlarda ilk akla gelen liman ons altın olduğu için, ons fiyatlarında ciddi bir artış görüyoruz. 1.274 $ olarak görülen ons, gerilimlerde ekstra artış yaşanacak olursa belki geçici bir süre daha da yukarıdaki fiyatları görme riski taşıyor. Ama ben bu gerilimlerin kalıcı olmasını beklemiyorum.
Özellikle Suriye konusundaki gerilimi iki büyüğün bilinçli tiyatrosu olarak görüyorum! 59 Tomahawk füzesi atılmış üsten hala uçaklar kalkıyorsa, yapılan saldırının farklı amaçlara yönelik olduğu görüşündeyim. Bence Rusya ve ABD perde arkasında anlaşmış. Terör örgütü PKK'nın Suriye koluna kuzey Suriye'de yeni kazanımlar edinmek peşindeler. Bu nedenle yaşanan söz de gerilimleri geçici olarak görüyorum. Ons fiyatların satış fırsatı olarak görmek doğru olacaktır görüşündeyim.
FED faiz artışları ons için baskı unsuru olmaya devam edecektir. Bu dönem öncesinde yaşatılan bu gerilimlerle altın taşıyan fonlar için satış imkanı yaratılıyor kanaatindeyim.
Türkiye'nin geleceğine inanan her zaman pozitif açıdan bakmayı tercih eden biri olarak, ülkemiz için şimdiye kadar yaşadıklarımızdan çok daha güzel yarınlar diliyorum.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_