Evet beklediğim gibi oldu. FED tahvil alımında 10 Milyar Dolar'lık bir indirim daha yaptı. Ekim ayında da 15 Milyar Dolar'lık son bir alım daha yaparak, varlık alımı programını sonlandıracağını ilan etti. Ancak, faizler için bu kadar net ifade kullanılmadı. Bunun yerine kayda değer bir süre daha faizlerin bu şekilde kalacağı ifade edildi. İstihdamda istenilen düzeye yaklaşıldğına işaret eden Yellen, kayda değer sürenin ekonomik koşullara göre değişeceğini söyleyerek, fazla da rahatlamayın demiş oldu.
Kısacası şimdilik korkulan olmadı. Faiz artışı için yine bir takvim verilmedi. Ama 2015 yıl sonu politika faiz tahmini % 1,12'den, % 1,37'ye çıkartıldı. Bu yüzden piyasaların kafa karışıklıkları sürecek gibi gözüküyor. Benim gibi pozitif yorumlayanların da, negatif yorumlayanların da olduğunu görüyorum. Ama en azından bir süre daha faizler yerinde kalacağını biliyoruz. Ancak, çok geçmeden diğer bölgesel FED başkanlarından birisi, üç vakte kadar faizlerin artması gerekir diye açıklamalar yapar. FED'de Yellen iyi polis, diğerleri de kötü polis rolü yaparak piyasaları gelecekteki faiz artışına alıştırıyorlar.
Şimdi artık bakışlarımızı yeniden ECB'ye çevireceğiz. Çünkü FED varlık alımını sona erdireceği ay, ECB varlık alımını başlatacak. Bakalım ECB'nin varlık alımı için ilk açıklayacağı dilim kaç Milyar Euro olacak?
BIST bu açıklamalardan nasıl etkilenecektir?
Açıkçası ben gece ilk yazdığım yazımda pozitif etkilenir diye düşünüyorken, sabah tv. yorumlarına bakıyorum, 2015 faiz tahmini yukarı çekildiği için kafalar olumsuz yönde karışmış. Bu durum Dolar kuruna da yansımış. Alım gelmiş. 2,23 seviyesi direnç. Burası kırılmaz ise yeniden yorumlar yapılır ve korku için zamanımız var denebilir. Ama eğer 2,23 kur seviyesi yukarı kırılırsa, bu takdirde Dolar'da gelecek alımlar, BIST'in düşmesine neden olabilir.
Bana göre, FED'in 2015 yıl sonu faiz tahminini yukarı çekmiş olmasının moralleri fazla bozmasına gerek yoktu fakat, böyle olmadığını görüyorum. Bu nedenle BIST'e direkt yansıması nasıl olacak konusunda ben de şüpheye düştüm. Ben olumlu olur diye düşünürken, genel yorumlara bakınca satış baskısı ile açılacağı beklentisinin hakim olduğunu görüyorum. Bu nedenle kararlarımızda BIST'in teknik hareketlerine bakarak bir sonrası için beklentilerimizi oluşturmak doğru olabilir. ''Omuz baş omuz mu? Yoksa Ters omuz baş omuz mu?'' yazımı lütfen yeniden okuyunuz!
Ancak, yine de fazla rahatlayamayız. Çünkü yanlış hatırlamıyorsam 3 Ekim'de Fitch tarafından kredi notumuz açıklanacak. Son günlerde herkesin kredi kurumlarına çatmasına bakılırsa, o konuda korkulan bir risk sözkonusu olabilir. Açıkçası, ben Türkiye'nin notunun indirilmesini beklemiyorum. Bu yapılırsa büyük haksızlık olur. Bunu görene dek de, yine stres yaşarız. Ancak notumuz düşürülürse, ciddi realizasyon yaşayacağımız konusunda bir şüphem yok. Böyle bir indirim durumunda, teknik olarak omuz baş omuz riskinin yaşanması kaçınılmaz gibi olur görüşündeyim.
Umarım benim görüşüm baskın çıkar. En azından ilk anda düşük açılış yapsak da, sonrasındaki değerlendirmelerle yeniden toparlanırız. Ayrıca FED faiz artışı süreci korkuları için bir kez daha uyarmak istiyorum! Gereğinden fazla korkuları abartmaya gerek yok. Çünkü bu süreç ABD ekonomisi rayına girdiği için başlayacak. Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD düze çıkarsa, Çin ve AB dahil dünyanın genelinde bir düzelme başlar. Bu durum bizim gibi ekonomilere de yansır. 2009'dan beri yaşanan, faizsiz aşırı likiditenin yarattığı suni sarhoşluktu. Şimdi ayılmaya başlıyoruz. Sorun, bu süreç başladığında asıl yatırım alanı para piyasaları olan, ama faizler çok düşük diyerek, alternatif kâr amacıyla hisselere yönelmiş olan paraların, adreslerine geri dönerken borsaları düşürmesi riskinden kaynaklanıyor. Evet bu olacaktır. Ama sonrasında, suni değil bilançoların esas faaliyet karlarıyla düzeleceği dönemlere gireceğiz. Bence hisseler için bu çok daha iyi bir ortam olacaktır. Ayrıca, bu süreçte dahi, bazı hisselerin bilanço beklentileri nedeniyle, piyasanın tersine yükselişlerini de görebiliriz. Tümden korkmak doğru değildir.
Hepinize iyi geceler.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter;borsaanalizci.com