Mart ayında hem ithalat, hem de ihracat düşüş gösterdi.
Mart ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4.1 azalarak 22 milyar 578 milyon dolar, ithalat ise yüzde 5.7 oranında düşüşle 30 milyar 95 milyon dolara geriledi. Ticaret Bakanı Bolat, "Martta ihracatımız 22 milyar 578 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak ve şubatın üzerindeki rakamlar aylık ihracat artışının devam ettiğini göstermektedir" açıklaması yaptı.
Ticaret Bakanlığı, mart ayına ilişkin dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Buna göre, mart ayı ihracat rakamı, 2024 Ocak ayındaki 20,0 milyar dolar ve Şubat ayındaki 21,1 milyar doların üzerinde gerçekleşerek, Mart ayında ihracatın aylık artışının devam ettiğini gösterdi.
Açıklamada şu bilgiler verildi:
"2023 yılı Mart ayına kıyasla %4,1 oranında bir gerileme gerçekleşse de, tarihsel olarak en yüksek 3. Mart ayı ihracat değeri olarak kaydedildi. Yıllık bazdaki gerilemenin en önemli nedeni, 2024 Mart ayındaki takvim etkisidir.
Şöyle ki; 2024 Mart ayında 5 defa Cumartesi-Pazar tatil günleri olmuştur. Hâlbuki 2023 Mart ayında 4 defa Cumartesi-Pazar tatil günleri vardı. İhracat ve ithalat, Pazartesi'den Cuma'ya hafta içi işgünlerinde yoğun yapılmakta, Cumartesi-Pazar ise çok düşük miktarda gerçekleşmektedir. Öte yandan; 2023 yılı Mart ayında 23,548 milyar dolar ile Cumhuriyetimizin 100 yıllık tarihindeki en yüksek aylık rakam elde edilmişti. Bunda, 6 Şubat depreminden dolayı 2023 Şubat ayı içinde yapılamayan bir kısım ihracatın Mart 2023'te yapılabilmesi etkili olmuştu.
2024 yılı Mart ihracatında ayrıca, başlıca pazarlarımız olan batı dünyasında özellikle ihracatımızın %40'lık payını oluşturan Avrupa Birliği'nde küresel boyutta ekonomik faaliyetlerin zayıf seyretmesi, küresel ticarette ve Avrupa Birliği'nde ithalatın gerilemeye devam etmesi de oldukça etkili olmaktadır.
Diğer taraftan, yine olumlu bir gelişme olarak, 2024 Mart ayı ithalatı bir önceki yılın aynı ayına göre %5,7 azalarak, 30 milyar 95 milyon dolara gerilemiştir. İthalatta geçen Ağustos ayından bu yana aylık azalış trendi devam etmektedir."
Martta dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,3 azalışla 7,5 milyar dolara gerilediği kaydedilen açıklamada, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 75'e yükseldiği aktarıldı.
Ara malları ihracatı 11,3 milyar dolar oldu
Aynı ayda ara malları ihracatı 11,3 milyar dolarla ile ilk sırada yer aldı. Bunu 8,1 milyar dolarla tüketim malları, 3,1 milyar dolarla yatırım (sermaye) malları izledi. 1,8 milyar dolar ile en fazla ihracat yapılan ülke Almanya olurken, bu ülkeyi, 1,3 milyar dolar ile İtalya ve ABD takip etti. En fazla ihracat yapılan fasıllar 2,8 milyar dolarla motorlu kara taşıtları, 2,2 milyar dolarla kazanlar ve makineler, 1,7 milyar dolarla mineral yakıtlar oldu.
Bu yılın mart ayında TL ile ihracat yapılan ülke sayısı 166, TL ile ihracat yapan firma sayısı 37 bin 929 olarak kayıtlara geçti. TL ile yapılan ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47,7 artış gösterdi.
İhracat ilk çeyrekte yüzde 3,6 arttı
İhracatta 2023'ün ikinci yarısından itibaren görülen olumlu seyrin sürdüğü aktarılan açıklamada, bu yılın ilk çeyreğinde ihracatın, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 artışla 63,7 milyar dolara yükseldiği bildirildi.
Söz konusu dönemde ithalatın da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,6 azalarak 84,1 milyar dolara gerilediğine işaret edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"2024'ün ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla dış ticaret açığı yüzde 41,2 azalışla 20,5 milyar dolara geriledi. Böylece, Mayıs 2023'te 122,2 milyar dolara yükselmiş olan 12 aylık yıllıklandırılmış dış ticaret açığı, 10 ay sonunda Mart 2024'te 92 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatın karşılama oranı 11,8 yüzde puan artarak yüzde 75,7 yükseldi."
Net ihracatın ekonomik büyümeye pozitif katkısı bekleniyor
Açıklamada, dış ticaret açığındaki gerileme ve hizmet ihracatındaki olumlu gelişmelerin cari açığı düşürdüğüne vurgu yapılarak, şöyle devam edildi:
"2023 Mayıs'ta 60,1 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 22,6 milyar dolar azalışla, 2024 Ocak'ta yıllıklandırılmış olarak 37,5 milyar dolara geriledi. Şubat ayı verileri açıklandığı zaman son 12 aylıkta cari açığın 32 milyar Dolar civarına düşmesi bekleniyor. 2024'ün ilk çeyreğine ilişkin dış ticarette kaydedilen bu gelişmeler neticesinde net ihracatın ekonomik büyümeye pozitif yönde katkı sağlaması beklenmektedir. 2024 geneli itibarıyla ihracatta artış ve ithalattaki azalış eğiliminin devam etmesi ve dolayısıyla azalmakta olan dış ticaret açığının, cari işlemler açığının da gerilemesine pozitif katkı sağlaması beklenmektedir. Ticaret Bakanlığı olarak, üretim ve ihracattaki yerli katma değeri artırıp, ithalata olan bağımlılığı azaltacak ve katma değeri yüksek, sürdürülebilir ihracat artışını sağlayacak politikalar ile firmalarımızı destekliyoruz."
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_